Column: De Bond fan heeft gesproken

Afgelopen december heeft de James Bond Top 2016 plaatsgevonden. Gedurende ruim drie weken konden alle Bond liefhebbers stemmen op hun favoriete Bond film, vertolker, girl, schurk en song. En dat hebben jullie massaal gedaan! In totaal gaven 133 fans hun voorkeuren door aan James Bond Nederland. De resultaten zijn inmiddels gepubliceerd (zie deze fraaie infographic). De meest geliefde film is Skyfall en de meest geliefde 007 Sean Connery. Vesper Lynd is de meest populaire Bond girl en Ernst Stavro Blofeld de populairste Bond schurk. De eer voor de meest favoriete Bond song gaat naar Skyfall van Adele. En tot slot is de minst geliefde Bondfilm On Her Majesty’s Secret Service.

Mijn eerste column van het nieuwe jaar is een speciale editie. Eentje waarin ik voor de verandering eens niét mijn eigen mening geef over het fenomeen James Bond. Of althans dat niet probeer te doen. Ik ben namelijk de James Bond Top 2016 data ingedoken en ben zo objectief mogelijk op zoek gegaan naar opmerkelijke uitkomsten.

Wie hebben er allemaal meegedaan?

Van de 133 Bond fans die hun mening gaven, was 93% man en 7% vrouw. 95% van de deelnemers gaf aan te wonen in Nederland, 4% in België en 2% Overig. De gemiddelde leeftijd ligt op 37 jaar. De jongste deelnemer is 12 en de oudste 64.

Favoriete Bond film: Skyfall

Iedere deelnemer mocht zijn / haar top 5 favoriete Bond films aangeven, gerangschikt van de meest favoriete film tot en met nummer 5. De films Skyfall en Casino Royale voeren zonder twijfel de lijst aan. Nummer drie is Goldfinger, maar volgt wel op gepaste afstand.

Wanneer we puur en alleen kijken naar de Bond film die men heeft ingevuld op plek nummer 1, dan zien we dat zowel Casino Royale als Skyfall 23 keer genoemd worden als de meest favoriete Bond film. Maar wanneer we kijken naar de top 5 van iedere deelnemer, dan loopt Skyfall iets uit op het debuut van Daniel Craig: 58% van de deelnemers noemt Skyfall in haar top 5 en 56% Casino Royale. Toegegeven: nog steeds een ‘close call’. Wel zien we dat Skyfall gemiddeld genomen een hogere top vijf-notering krijgt dan Casino Royale. Even simpel gezegd: Skyfall wordt vaker als nummer 1 of 2 genoemd door Bond fans dan Casino Royale. We kunnen dus wel zeggen dat – hoewel de verschillen klein zijn – Skyfall voor de deelnemers de meest geliefde Bond film is.

Ik heb nog eens gekeken naar alle 23 Bond fans die Skyfall als meest favoriete Bond film hebben genoemd. Wat opvalt, is dat zij een gemiddelde leeftijd van 42 hebben, vijf jaar boven het gemiddelde van alle deelnemers. Het zijn dus vaker de ‘oudere’ deelnemers die Skyfall op nummer 1 zetten dan de ‘jongere’ deelnemers.

22 van de 24 officiële Bond films worden door ten minste één Bond fan als hun all-time favorite genoemd. De twee Bond films die helaas door geen enkele deelnemer als meest favoriete Bond film worden genoemd, zijn The Man with the Golden Gun en Quantum of Solace. Overigens worden beide films wel regelmatig door deelnemers genoemd in hun top vijf (respectievelijke 14 en 11 keer). De Bond films die het minst voorkomen in alle top vijven zijn Diamonds Are Forever en Moonraker. Beide films worden door slechts acht Bond fans opgenomen in hun top vijf.

Favoriete Bond vertolker: Sean Connery

De ‘eerste 007’ is blijkbaar nog steeds de meest geliefde 007. Bij ruim vier van de vijf Bond fans (81%) staat Sean Connery in hun top drie. Maar als het om de titel meest geliefde James Bond gaat, krijgt Connery geduchte tegenstand van Daniel Craig. Want 78% heeft de huidige 007 in zijn of haar top 3 staan. Hoewel dit verschil tussen de twee heren dus minimaal is (slechts 3%) is het verschil groter wanneer we kijken naar het aantal Bond fans dat Connery en Craig op nummer 1 heeft staan. Voor Connery is dit namelijk 37% en bij Craig 30% van alle deelnemers.

Op eenzelfde wijze strijden Roger Moore en Pierce Brosnan om plek 3 en 4. Het aantal keer dat de heren in een top drie voorkomen, verschilt niet veel van elkaar: 53% Roger Moore en 49% Pierce Brosnan. Wel wordt Roger Moore ruim twee keer zo vaak als Pierce Brosnan als meest geliefde Bond genoemd (respectievelijk 20% en 10%).

Het lijkt een open deur maar er is een verband tussen je favoriete Bond vertolker en je favoriete Bond film. Is Sean Connery jouw Bond? Dan is een Connery-film ook vaak je favoriet. Alleen voor Timothy Dalton zie ik dit niet terug; alle Bond fans die Timothy Dalton op nummer 1 hebben staan, hebben geen Dalton-film op 1 staan!

Ik was benieuwd. Zouden er nog meer opmerkelijke verschillen zijn tussen de Bond fans die Connery op 1 plaatsten en de Bond fans die Craig op 1 plaatsten? Niet echt als je kijkt naar de gemiddelde leeftijd. De gemiddelde Connery-fan is 39 en Craig-fan is 37 jaar. De gemiddelde leeftijden liggen voor de andere Bond vertolkers op eenzelfde getal, behalve voor Pierce Brosnan. De gemiddelde leeftijd van zijn fans ligt op 26 jaar!

Hoewel er maar negen vrouwen hebben meegedaan aan de James Bond Top 2016 – en we dus niet echt uitspraken over het vrouwelijke geslacht kunnen doen – zie ik wel dat ze géén fan zijn van de Schot als Bond; slechts één vrouw noemt hem als haar favoriete Bond. Bij de vrouwen doen Roger Moore en Daniel Craig het dan toch beter (allebei worden ze drie keer genoemd als favoriete Bond).

En mocht je het jezelf afvragen; ja, George Lazenby wordt genoemd als meest favoriete James Bond vertolker! Slechts één keer maar beste Lazenby-fan, als je dit leest, laat je niet ontmoedigen! Overigens noemt 8% van alle Bond fans George Lazenby wel in zijn / haar top 3.

Favoriete Bond girl: Vesper Lynd

Met een flinke voorsprong wordt Vesper Lynd (Eva Green uit Casino Royale) het meest genoemd als favoriete Bond girl: 37% van alle deelnemers heeft haar in de top drie opgenomen. Op gepaste afstand (30%) wordt Vesper gevolgd door de allereerste Bond girl: de memorabele Honey Ryder (Ursula Andress uit Dr. No). Het podium wordt tot slot gevuld met “onze eigen” Famke ‘Xenia Onatopp’ Janssen uit GoldenEye.

Wat opmerkelijke zaken die ik tegenkwam in mijn speurtocht door de data:

• Uit elke Bond film komt er wel een Bond girl voor in de James Bond Top 2016. Maar sommige films komen er wel erg bekaaid vanaf. Zo wordt uit You Only Live Twice alleen Bond girl Aki genoemd en dat slechts bij één Bond fan op plek 2. Ook de Bond girls uit Diamonds Are Forever (Tiffany Case en Plenty O’Toole) en Quantum of Solace (Camille en Strawberry Fields) mogen op weinig fans rekenen.
• Ook kom ik enkele bijzondere Bond girls tegen in de data. Zo wordt Dink door één Bond fan genoemd. “Wie??”, hoor ik je denken. Dink is de masseuse die we in Miami zien in de film Goldfinger. Een paar seconden in beeld, maar blijkbaar toch een onuitwisbare indruk gemaakt!
• Een andere bijzondere naam, is die van de PR-dame uit Tomorrow Never Dies. Het is een kleine rol met slechts een handjevol seconden ‘screen time’. Toch weet zij meer fans te generen dan de echte Bond girls uit die film, Wai Lin en Paris Carver. Dat zal vast wel iets te maken hebben met de actrice die de rol van PR-dame speelt, de Nederlandse Daphne Deckers. We blijven toch chauvinistische Hollanders!

Favoriete Bond schurk: Ernst Stavro Blofeld

Er is geen twijfel over mogelijk: de meest geliefde schurk onder de Bond fans die deel hebben genomen aan de James Bond Top 2016 is Ernst Stavro Blofeld. Dé aartsvijand van 007. De man die de misdadige organisatie SPECTRE oprichtte, de vrouw van Bond doodde en in 2015 in de film Spectre zijn wederopstanding genoot. Van de 133 deelnemers heeft 66% Blofeld in zijn top drie Bond schurken staan, 36% zelfs op plek 1. Helaas blijft het gissen welke Blofeld vertolker de meest geliefde is! Hoewel sommige deelnemers hun voorkeur expliciet hebben genoemd (zelfs de gezichtsloze vertolking uit From Russia with Love en Thunderball komt voor), kunnen we hier geen uitspraken over doen. Heeft zijn populariteit te maken met zijn terugkeer in Spectre? Vast wel, maar we kunnen het met deze Top 2016 niet keihard aantonen.

Net als bij de Bond girls komt er ook een Bond schurk uit elke Bond film voor in de James Bond Top 2016. Toch zijn de schurken uit For Your Eyes Only (Kristatos met twee stemmen), Octopussy (Kamal Khan en Orlov met respectievelijk twee stemmen en één stem) en The Living Daylights (Koskov met twee stemmen) niet echt geliefd bij de Bond fans.

De strijd tussen Oddjob en Jaws om de titel ‘Meest geliefde handlanger’ is in ieder geval gewonnen door de boomlange metaalbek; hij wordt door 36% van de Bond fans genoemd en de hoed gooiende Koreaan door 8%.

Favoriete Bond song: Skyfall

Absolute winnaar op de vraag ‘wat is de meest geliefde Bond song?’ is zonder enige twijfel Skyfall van de Britse Adele. Zes van de tien deelnemers (59%) heeft dit nummer in de top drie opgenomen, 35% zelfs als hét  meest geliefde nummer. De nummer twee – klassieker Goldfinger van Shirley Bassey – volgt op een behoorlijke afstand: 35% noemt dit lied in de top drie en 13% als nummer 1.

Er is één Bond film waarvan het titellied op geen enkel top drie lijstje voorkomt: Tomorrow Never Dies van Sheryl Crow. Andere liedjes die op weinig fans kunnen rekenen, zijn de titelsongs van The Man with the Golden Gun, Moonraker, The World is Not Enough en Quantum of Solace. Deze werden allen door maar 3% van de deelnemers opgenomen op hun lijstjes.

Minst favoriete Bond film: On Her Majesty’s Secret Service

Goed, ik heb gezegd dat ik in deze speciale column mijn persoonlijke mening niet zou laten doorschemeren. Maar de resultaten op de vraag ‘Wat is je minst favoriete Bond film?’ hebben me toch wel geschokt: 21 van de 133 deelnemers (16%) noemt On Her Majesty’s Secret Service als de Bond film die hem / haar het minst kan bekoren. Ik ben behoorlijk verrast, aangezien Lazenby’s film doorgaans hoge ogen gooit bij de Bond fans (ikzelf heb de film op plek 2 staan van mijn favorietenlijstje). Ook binnen de Bond fans die deel hebben genomen aan de James Bond Top 2016 is deze uitslag controversieel. Want er is ook een grote schare liefhebbers van On Her Majesty’s Secret Service. Dat blijkt uit het feit dat de film een nummer 7 notering haalt bij de vraag naar de top 5 favoriete Bond films.

Er zijn dus blijkbaar voor- en tegenstanders van On Her Majesty’s Secret Service. Dat bracht me ertoe deze twee groepen eens onder de loep te nemen. Maar wat betreft leeftijd, geslacht of afkomst zie ik geen opvallende verschillen tussen de fans en niet-fans van deze film.

De nummers twee tot en met vijf van minst favoriete Bond films worden ingenomen door Moonraker (14%), Die Another Day (11%), Diamonds Are Forever (9%) en Quantum of Solace (9%). Overigens worden alle films wel op zijn minst eenmaal genoemd als minst favoriete Bond film, op eentje na….Skyfall.

En dat zijn de resultaten van de James Bond Nederland Top 2016! Voer voor discussie op het forum van deze website zou ik zeggen. Mocht je geïnteresseerd zijn in de precieze ranking per vraag, laat het me dan even weten.

Discussieer mee op ons forum.