Gert WaterinkHoe kan het toch dat op een review aggregate website als RottenTomatoes sommige films hele goede recensies krijgen in de Tomatometer (het gemiddelde van filmrecensies in kranten, op filmwebsites en andere media) maar compleet âneergesabeldâ worden in de publieke stem?
Recentelijk zie ik het fenomeen vaker gebeuren. Naast James Bond-fan ben ik al sinds mân jeugd gecharmeerd van alles wat met Star Trek te maken heeft. Ik was dus helemaal in de zevende hemel toen de nieuwe Netflix-serie Star Trek: Discovery werd aangekondigd.
Inmiddels ben ik al stevig op weg in het 2e seizoen, maar ik blijf het verbazend vinden dat de recensies veelal goed zijn (82% op het moment van schrijven), maar dat het publiek de serie, op zân zachtst gezegd, niet leuk vindt (een stevige âRottenâ van 48%).
De filmjournalist vs. de publieksstem
Star Trek: Discovery is niet de enige serie/film die te maken heeft met zulke, bijna radicale, discrepanties. Deze week ging de nieuwe Marvel-film Captain Marvel wereldwijd in premiĂšre. De film bracht dit weekend in de VS ruim $153 miljoen op (âŹ136 miljoen). De filmkritieken zijn nochtans erg goed, met onder meer een âCertified Freshâ notering van 79% op RottenTomatoes.com, 3,28 uit 5 sterren op MovieMeter.nl, 7.0 uit 10 sterren op IMDB.com en een respectabele, maar niet uitmuntende 64% op Metacritic.com. Maar kijken we naar de publieksstem, dan zien we ook hier een tegenstem die stevig lager uitvalt: een âRottenâ van 55%.
En het kan nog erger. Filmrecensenten waren in 2017 lyrisch over Star Wars 8: The Last Jedi. Persoonlijk vond ik het verhaal van Star Wars 8 vele malen origineler en interessanter dan de meer copy-paste-formule die regisseur J.J. Abrams hanteerde voor Star Wars 7: The Force Awakens. Klikkers thuis daarentegen waren een compleet andere mening toegedaan. Het resultaat: een 91% âCertified Freshâ versus een 44% âRottenâ. Het is alsof een soort van tegenbeweging duidelijk wil laten zien dat de kaarten anders geschud zijn.
De geradicaliseerde fan
Dat lijkt toch ook echt het geval te zijn. Iets met fans wellicht? Of anders een soortement van boosheid onder een grote groep publiekstemmers dat hier een rol speelt? In het geval van Star Wars 8 was er wel degelijk iets aan de hand. Er kwam een negatieve campagne op gang, binnen bepaalde fracties van de Star Wars fan community welteverstaan, die openlijk Lucasfilm (via petities) opriepen om actrice Kelly Marie Tran (Rose Tico in de film) aan de kant te schuiven. Ogenschijnlijk is een casting-beslissing maar een onderdeeltje van een film. Tenminste, ik mag hopen dat Bond fans er zo over denken. Maar in dit specifieke geval wist een gedeelte van de Star Wars fan community actrice Kelly Marie Tran tot tranen aan toe in de depressies te drukken.
Opstandige rolmodellen
Ook in het geval van Star Trek: Discovery laat een stevige hardcore fanbase, die zich trots âTrekkiesâ of âTrekkersâ noemen, van zich spreken. Hier varieert het van stevige, soms radicale, kritiek op zaken als continuĂŻteit, overmatig aandeel van actie en spektakel, het weinige aandeel van verlichte mild-politieke boodschappen, waar Star Trek overigens groot mee is geworden, maar ook kritiek om de aanwezigheid van de openlijk homoseksuele Lieutenant Commander Paul Stamets (gespeeld door acteur Anthony Rapp)
En in het geval van Captain Marvel komt de Amerikaanse acteur James Woods in opstand. Hij boycot de film en roept zijn aanhang op de film niĂ©t te gaan zien. Zo vindt hij dat Disney, eigenaar van Marvel Studios, het mannelijke rolmodel te veel in de verdrukking brengt ten koste van een hyperactieve #MeToo-beweging die nu ook zân weg heeft gevonden in filmmarketing.
Mijn passie en die van alle Bond fans
Ook wij Bond fans kennen dit verhaal inmiddels. Je hoeft acteur Idris Elba maar te noemen en menigeen weet waar het over gaat. Ik ga nu niet een hele Idris Elba âtijdlijnâ oplepelen, maar Idris Elba en ook bovenstaande voorbeelden geven aan dat succesvolle, veelal oudere filmfranchises in dit tijdperk van Twitter en Facebook steeds vaker onder het vergrootglas komen te liggen.
Maar het loopt uit de hand. Net zoals de politiek anno nu, lijken ook fanbases hyper, radicaal en overgevoelig te worden. Natuurlijk mag er een discussie gevoerd worden over films. Daar zijn we filmliefhebbers voor. En het mag zelfs met veel passie. Niet voor niets heb ik notabene zelf vorig jaar een petitie gestart over de status van de Bond franchise. In, wat ik aanneem, nette bewoordingen heb ik geprobeerd in briefvorm mijn zorgen aan te geven over de staat van Bond-producties.
Even diep ademhalen
Maar ik ga niet om Barbara Broccoliâs hoofd vragen. Schandpaal-acties zijn niet aan mij uitbesteed. En toch, mede onder invloed van gek geworden beroemde Twitteraars (ik noem geen namen), lijken ook fans radicaal-populistisch te worden. Ik hoop dat grote filmmaatschappijen voorzichtig blijven met het politiseren van franchises, maar dat is een andere discussie. Wij fans zijn de ambassadeurs van het product dat de dienstdoende filmmakers van Marvel, Star Trek en Bond zo groot gemaakt hebben. Tuurlijk, er moet meer empathie komen tussen decisionmakers en fans, maar het in standhouden van al het leuks dat bijvoorbeeld een Bond-franchise ons te bieden heeft, begint bij ons, bij de fans.
Laten we niet hele legers trolls (met gele hesjes) oproepen om zonder goede reden een film de grond in te stampen. Laten we het leuk houden, en ideeën van hogerop eens wat vaker voor lief nemen. Iets meer politieke correctheid kan geen kwaad, dus wellicht kunnen wij Bond fans komend jaar het goede voorbeeld geven. En dus niet als onderstaande fan-psychopaat bioscoopterrorisme in de hand werken:
Jasper Hartog
Zo, hier worden we tenminste wakker van. đ
Ik weet wel dat een filmmaker moet maken wat hem of haar ligt cq. aanspreekt, anders wordt het in ieder geval niets. De fans zullen het er mee moeten doen. Ik heb niet de indruk dat EON er anders over denkt.
Ik zal je Bond petitie trouwens eens nalezen.
Gert, ik heb je Bond petitie nog eens gelezen, maar ik zie geen grond voor je suggestie dat met een beetje pech het binnenkort ook afgelopen kan zijn met Bond.
Laatst heb ik nog de releases van MI en Bond naast elkaar gezet. De club van MI doet wel vreselijk actief maar qua aantallen gemeten over dezelfde tijdschaal wint Bond het met gemak van Cruise. Valt dus wel mee.
Wat ik wel jammer vind is dat er tegenwoordig een kwart miljard in een Bond productie moet gaan zitten. Dat kost inderdaad een boel tijd om dat bijeen te krijgen. Geen Hollywood filmmaatschappij gooit dat zelf op tafel zolang acht van de tien films financieel blijven floppen.
Vroeger maakten ze de Bonds om de twee jaar omdat het relatief lage budget direct voorhanden was (denk ik). De filmbranche lijkt de bouw wel, onbetaalbaar tegenwoordig. Toevallig wordt er aardig wat afgetimmerd op een filmset. Dat zal het zijn đ
Het schrijversduo heb ik geadviseerd de koffie-brainstorm cessies voortaan in een Amsterdamse koffieshop te beleggen. Ik gok erop dat het wel goed gaat komen.
Gert, nu de publieksstem voor Captain Marvel matig uitvalt ben ik erg benieuwd of het gedaan is met de opmerkelijke box office cijfers. Even kijken, na vier dagen gaat de teller al naar een half miljard. Het lijkt er dus niet op.
Je geeft als voorbeeld het grote verschil in stemgedrag tussen filmrecensenten en fans voor Star Wars 8: The Last Jedi. Op de wiki pagina van deze film wordt ingegaan op de mogelijke oorzaken. Wie de film gezien had gaf een positieve beoordeling gelijk aan die van de recensenten, dit in tegenstelling tot de internetstemmers waarvan niet aantoonbaar is dat ze de film gezien hebben maar wel op de hoogte zijn van bepaalde verhaallijnen die hen niet bevallen. Zonder het resultaat te bekijken kunnen die een lage score afgeven. Enfin, je refereert zelf al naar de onredelijkheid die bepaalde fans ten toon spreiden.
Ook het fenomeen dat fans tegenwoordig op voorhand hun eigen âfantheorieĂ«nâ erop nahouden maakt het voor de filmmaker moeilijker om fans tevreden te stellen. Je oproep om wat aardige voor elkaar te zijn ondersteun ik uiteraard maar is hoogstwaarschijnlijk tegen dovenmansoren gericht.
Wanneer de publieksstem wel overeenkomt met die van de filmrecensent dan heeft de filmmaker blijkbaar een universele snaar geraakt. Eigenlijk is elke filmmaker daarna op zoek. Het is een onderzoekje waard op Rotten Tomatoes hoe vaak dat gebeurt. Bij Steven Spielberg stemmen beide groepen vrijwel gelijk. Maar we hebben hier dan ook met de meester te maken. Hmm, zo beschouwd moeten de filmmakers dus beter hun best gaan doenâŠ
Bij EON spookt alvast die half miljard van hierboven door de hoofden, vermoed ik.
Fantasie- en horrorfilms brengen tegenwoordig het meeste geld in het laadje in Hollywood. Ik denk dat Barbara in slapeloze nachten stiekem wel eens overdenkt hoe ze Bond in die richting kan verbouwen.
Ik ben geen kenner van detective en spionage literatuur maar ik stel me zo voor dat de Bond scripts letterlijk wel iets spannender gemaakt kunnen worden. En suspense kost geen cent. Gert, kunnen we daar geen petitie voor starten? Een script van de stripserie Blake en Mortimer (totaal andere orde natuurlijk) is spannender dan Bond. Het geheel aan ingrediĂ«nten is het geheim en de kracht van Bond, maar op onderdelen kan het – tegenwoordig -beter, vind ik.