Roger Moore’s The Spy Who Loved Me

Het einde van The Man With The Golden Gun is bijzonder. Niet door de film zelf, maar des te meer achter de schermen. Harry Saltzman, een van de twee Producers van de Bondfilms, moest door financiële problemen met pijn in het hart zijn aandelen in James Bond verkopen. Er kwam een eind aan meer dan 10 jaar samenwerking tussen Saltzman en Albert Cubby Broccoli. Het vertrek van Saltzman uit de producersstoel liet de grote vraag rijzen: Hoe nu verder? Niet alleen was Broccoli zijn vriend en collega kwijt, ook had hij geen boek om te verfilmen. Aan het einde van The Man With The Golden Gun staat weliswaar dat de volgende film The Spy Who Loved Me zou zijn, maar omdat Ian Fleming zo ontevreden was over het gelijknamige boek, had hij alleen toestemming gegeven om de titel te gebruiken. Het verhaal, dat moest zelf maar verzonnen worden…

Het antwoord zou ook de slogan van de filmposter worden: The biggest, the best, Bond and Beyond. Het was voor “Cubby” Broccoli en zijn team alles of niets, The Spy who Loved Me zou de grootste, beste, meest spectaculaire Bond-film ooit worden. Zo groot zelfs, dat er voor de grote finale een aparte studio gebouwd werd op het terrein van Pinewood Studios, de 007 Stage, inmiddels Albert R. Broccoli’s 007 Stage. Het verhaal zou weer teruggaan naar de eeuwige aartsvijand van 007: Ernst Stavro Blofeld. Zijn organisatie, SPECTRE,  dreigde wederom de hele wereld te vernietigen, tenzij er – uiteraard – een astronomisch bedrag aan losgeld werd betaald.

Helaas kreeg rivaliserend producent en een oud-bekende van Ian Fleming, Kevin McClory er lucht van, en hij verscheen wederom op het toneel om te verkondigen dat niet Ian, maar híj de bedenker van SPECTRE, Blofeld en zijn consorten was en ze de duistere organisatie dus niet mochten gebruiken zonder zijn toestemming en een exorbitante vergoeding. Om van het getouwtrek af te zijn, werd Blofeld herschreven tot de megalomane multimillionair Carl Stromberg, gespeeld door Curt Jürgens.

In de val

Geheim agent 007 is met een blonde schone in de bergen van Berngarten, Oostenrijk, wanneer hij een bericht krijgt via zijn horloge: 007 TO REPORT HQ. IMMEDIATE M. Zijn vrouwelijke metgezel probeert hem nog over te halen, maar Bond twijfelt geen moment:

But James, I need you!
– So does England!

007 trekt zijn skipak aan om aan zijn afdaling te beginnen. Zodra hij de deur van de blokhut dichttrekt, blijkt echter dat zijn “geliefde” een spion is, die enkele zware jongens buiten het seintje geeft dat Bond is vertrokken. Een wilde achtervolging is het resultaat, waarin bond met zijn skistok-pistool een van de handlangers weet uit te schakelen. Plots doemt daar het steile eind van de berg op. Bond kan geen kant op, en skiet in volle vaart het ravijn in. Sir Roger Moore over deze scène:

Tijdens de premíere van de film hield de hele zaal zijn adem in. Je kon de spreekwoordelijke speld horen vallen. Vervolgens gaf het publiek een staande ovatie toen de parachute in de kleuren van de Union Jack open ging en de Bond-muziek in volle kracht begon te spelen. Ik voelde me ongelofelijk trots, en toen ik naar Cubby keek grijnsde hij van oor tot oor.

Na de credits van Maurice Binder, met het eerbetoon aan 007 Nobody Does It Better gezongen door Carly Simon, begint de film met een verassende wending. Er zijn twee nucleare onderzeeërs gestolen, een Britse en een Russische. Beide landen zetten hun beste agent op de zaak. Voor de Engelsen, James Bond, Agent 007. Voor de Russen geen zware jongen, maar de beeldschone Anya Amasova ofwel Agent Triple X, gespeeld door Barbara Bach.

Iconische handlanger

De twee ontmoeten elkaar in voor het eerst in Egypte. Een dubieuze zakenman bied een microfilm-kopie aan van een geavanceerd systeem waarmee de eigenaar alle (nucleaire) onderzeeërs kan opsporen, zelfs wanneer deze diep onder water zijn. Uiteraard is het voor de Britten enorm belangrijk dat dit systeem niet in verkeerde handen valt, maar ook voor de Russen erg aantrekkelijk. Waar Bond en Anya elkaar aanvankelijk tegenwerken om de microfilm in bezit te krijgen, besluiten beide regeringen dat het in hun gezamenlijk belang is als de twee samen gaan werken.

Naarmate ze dichterbij komen, voelen ze ook de hete adem van Strombergs handlanger in hun nek. De man in kwestie zou de geschiedenis in gaan als een van de meest iconische schurken ooit. Met een lengte van 2 meter 15, en voorzien van een stalen gebit waarmee hij aders, kettingen en hekken door kan bijten, is Jaws (Richard Kiel)  aangewezen om iedereen die in contact komt met de film om te brengen. Via een confrontatie in de woestijn van Egypte, een boottocht over de Nijl en een briefing in een piramide omgebouwd tot geheim hoofdkwartier, volgen de twee topagenten een spoor naar Sardinië. Daar ontmoeten ze de schatrijke kluizenaar Karl Stromberg. Deze scheepsmagnaat blijkt bezeten te zijn van de wereld onder de zeespiegel. Zozeer zelfs, dat hij permanent onder water woont in zijn geliefde Atlantis.

Wet Nellie

Bond en Anya willen Atlantis onderzoeken, maar worden tegengewerkt door de handlangers van Stromberg Terug aan land aangekomen staat Bond’s witte Lotus Esprit klaar voor actie. Als ze achtereenvolgens worden opgejaagd door een motor met exploderende zijspan, een wagen vol schurken onder leiding van Jaws, en een helicopter met machinegeweren, moet Bond alles uit zijn sportwagen halen om te ontkomen. En daar ziet het publiek een van de meest iconische momenten uit de Bond-geschiedenis: met geen andere uitweg, stuurt Bond zijn spierwitte bolide een doodlopende pier op.

Can you swim?

Met een snoekduik stuift de Lotus van de pier af, en stort het water in. Een geschrokken Anya kijkt wild om zich heen, maar een kalme Bond trekt aan een paar hendels, drukt een paar knoppen in, en de Lotus transformeert tot een 2-persoons mini-duikboot. De twee kunnen in eerste instantie in alle rust Stromberg’s laboratorium bekijken, maar worden al snel ook onder water achterna gezeten door kikvorsmannen en gewapende schurken. Met behulp van Q-branch weet 007 de overhand te houden, en stuurt na de confrontatie rustig een nabijgelegen strand op, waar perplexe toeristen om de auto dringen of controleren wat er nou in hun drinken zat. Geamuseerd gooit 007 een visje uit het raam.

Tijdens overleg terug in hun hotel, komt de samenwerking van Bond en Anya onder druk te staan. De man die Bond op de hielen zat in Oostenrijk en het niet heeft overleefd, bleek Anya’s minnaar te zijn. Geschokt door dit nieuws, zweert Anya wraak te nemen zodra de missie over is. Het onderzoek van Stomberg’s laboratorium heeft niet veel opgeleverd, dus besluiten James en Anya mee te gaan in een Amerikaanse nucleaire onderzeeër, welke op het punt staat om aan zijn tocht over de Atlantische Oceaan te beginnen.

Waar ze al op hoopten, gebeurt ook: ze ontdekken hoe de onderzeeërs van hun beide landen spoorloos zijn verdwenen. Stromberg heeft een supertanker laten bouwen, waarvan de complete boeg in tweeën open scharniert om zo de onderzeeërs “op te eten”. De miljardair heeft als plan bedacht om de duikboten te gebruiken om New York en Moskou te bestoken, zo een nucleaire oorlog te ontketenen en een nieuwe beschaving onder de zeespiegel te stichten.

Observe Mr. Bond, the instruments of Armageddon.

Bond ontsnapt en weet de benamming van de andere onderzeeërs te bevrijden, en gezameljk bestormen ze de controlekamer om Stromberg’s plan voor wereldvernietiging te stoppen. Met slechts enkele minuten op de klok weet Bond de coördinaten van de onderzeeërs aan elkaar door te geven, zodat ze niet New York en Moskou, maar elkaar vernietigen. Eind goed al goed, maar: Stromberg is ontkomen, en houd Anya gegijzeld op Atlantis. Bond weet de kapitein van de Amerikaanse onderzeeër over te halen om hem tijd te geven zodat hij Anya kan redden. Bond treft Stromberg in de grote eetzaal, en na de laatste poging om James Bond te vermoorden, schiet Bond de schurk in koelen bloede neer.

Afgerekend met Stromberg staat er nog één laatste obstakel te wachten: Jaws. De boomlange slechterik is te sterk voor 007, dus moet hij het vooral hebben van zijn intelligentie. Bond is Jaws te slim af, en dropt hem in een ironische samenhang in een tank met daarin Stromberg’s mensetende haai. Echter, Jaws geeft niet op, en het zal niet de laatste keer zijn dat we hem zien… Met Anya gered en de tijd voorbij, snellen de spionnen zich naar de noodcapsule terwijl Atlantis om hen heen ontploft en zinkt. De missie voorbij, herrinert Anya James aan haar belofte. Ze pakt zijn Walther PPK… en schiet de kurk van een champagnefles af. De twee delen het bed in alle rust dobberend op de oceaan, tot ze worden opgepikt door een Brits marineschip. Met niemand minder dan M, Generaal Gogol en de minister van Defensie aan boord, hebben de twee heel wat uit te leggen.

Bond, what do you think you’re doing!

– Keeping the British end up, sir.

Bond any Beyond

Recensies en filmgangers waren razend enthousiast. Groteske actiescénes, beeldschone dames, dure sportwagens en Roger Moore in topvorm, met de perfecte mix van charme en humor. Bond was Back. Cubby Broccoli had bewezen dat hij ook zonder zijn partner een dijk van een Bond-film kon neerzetten, en de toekomst van 007 was veiliggesteld. Het volgende avontuur werd aangekondigd, For Your Eyes Only was de volgende Bond film. Tenminste, dat had het moeten zijn. Maar in 1977 kwam ook een andere iconische film uit: Star Wars, A New Hope. De film ontketende een ware science-fiction hype, waarop besloten werd om niet For Your Eyes Only, maar Moonraker als volgende film te gaan produceren. Bond in de ruimte, met recht Bond and Beyond…